کوکی چیست؟بررسی کاربردها و نحوه فعال سازی و حذف کوکی درمرورگر

کوکی (Cookie) چیست؟ کوکی یک فایل متنی بسیار کم حجم می باشد که از سمت وب سایت‌ها ارسال و در مرورگر رایانه یا گوشی ذخیره می شود، تا در بازدید بعدی، از اطلاعات ذخیره شده در آن استفاده گردد.

بررسی مفهوم Cookie

میتوان گفت کوکی بخش کوچکی از اطلاعات فرستاده‌شده توسط وب‌سرور می باشد که در مرورگر ذخیره می شود تا بعدا از طریق مرورگر دوباره خوانده شود. تقریبا تمام سایت‌هایی که بازدید می کنید اطلاعاتی را در قالب یک فایل کوچک متنی (Text) بر روی دستگاه شما ذخیره می کنند که این فایل همان کوکی است.

هنگامی که به سایتی وارد می‌شوید ، تمامی کلیک های شما جهت بازدید از سایت روی دستگاهی که از آن استفاده می‌کنید ذخیره می‌شود تا در بازدید مجدد از وب‌سایت از آن استفاده شود. کوکی یک فایل است که توسط یک وب‌سایت برای حفظ اطلاعاتی مانند ایمیل – آدرس – شماره تلفن و سایر اطلاعات شخصی بر روی کامپیوتر شما قرار می‌گیرد.کوکی‌ها تمامی کارهایی که در صفحات یک وب‌سایت انجام داده‌اید مانند تعداد لینک‌های بازدید شده و مدت بازدید را نیز ضبط کنند.

فایل کوکی در فولدر Temporary Internet Files در اینترنت اکسپلورر ذخیره می شد. در Net Scape در فولد Cashe (کش) و در اپرا و موزیلا و نسخه‌های قدیمی‌تر اینترنت اکسپلورر در فولدر جدایی به نام کوکی قرار دارد.

کاربرد کوکی

به دلایل مختلفی ممکن است سایت ها نیازمند ذخیره‌ی برخی اطلاعات باشند. برای ذخیره اطلاعات سرورِ سایت از مرورگر شما درخواست می کند که این اطلاعات را برایش نگهدارد.

چون سرورها نمی‌توانند درخواست‌های متعدد کاربران را دسته بندی کنند از کوکی استفاده می شود. با ذخیره‌ی فایل کوچکی از اطلاعات مربوط به کاربر، این مشکل حل می‌شود و درخواست‌های هر کاربر از هم جدا می‌شوند.

یکی از رایج‌ترین کاربردهای کوکی این است که به شما کمک می کند تا سریع در سایت‌ها Login (ورود) کنید.

وقتی به وب‌سایتی وارد می‌شوید و مرورگر را می‌بندید و یک‌بار دیگر به همان وب‌سایت مراجعه می‌کنید، در اغلب موارد اطلاعات ورود به حساب کاربری شما در سایت حفظ می شود و دیگر نیازی به Login مجدد ندارید. این فرآیند قبل از این‌که وب‌سایت باز شود اتفاق می‌افتد. یعنی سرور میزبان وب‌سایت می داند که قبلا به سایت Login کرده بودید و اطلاعات کاربری شما را بازیابی می‌کند که این وظیفه کوکی‌ها است. مکانیزمی که در بالا گفته شد همان چیزی است که کوکی‌ها را از سایر روش‌های ذخیره‌سازی متمایز می‌کند.

به این ترتیب سایت‌ها از مرورگرتان می‌خواهند یک کوکی روی کامپیوتر (دستگاه) شما ایجاد کند و دفعه‌های بعد که به سایت سر می‌زنید با استفاده از اطلاعات ثبت شده در همان کوکی، بدون نیاز به وارد کردن user و password به عنوان کاربر به سرویس‌های سایت دسترسی پیدا می‌کنید.

انواع کوکی‌ها

شما در نسخه های جدیدتر (Web Browsers) می توانید انتخاب کنید که کدام کوکی‌ها برروی کامپیوترتان ذخیره شوند.

کوکی ها مانند هم نیستند و به دسته های مختلفی تقسیم می شوند.

به صورت کلی دو نوع کوکی وجود دارند:

کوکی هایی که مستقیما به وب سایت مربوط می شوند، را کوکی اول شخص «first-party Cookie» می‌گویند و آن‌هایی که توسط اشخاص ثالث ایجاد می‌شوند را کوکی سوم شخص «third-party Cookie» می‌نامند.

کوکی اول شخص (first-party Cookie) مستقیما توسط همان سایتی که در حال بازدید آن هستید ایجاد می‌شود. و فقط توسط همانها خوانده می‌شود. اماکوکی شخص ثالث توسط اشخاص ثالثی که ما برای دریافت خدمات مختلف به آن ها مراجعه می‌کنیم درمرورگرها ذخیره می‌شود، مثل خدمات تجزیه و تحلیل سایت یاتبلیغ وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها.

فرض کنید در حال بازدید از سایتی یک ویدئو در یوتیوب می بینید. در این صورت یوتیوب برای آن ویدئو، کوکی‌های خاص خودش را ایجاد می‌کند که به آنها کوکی شخص ثالث یا سوم شخص می‌گویند.

به عبارت دیگر بسیاری ازسایت ها ازتبلیغ وب‌سایت‌های شخص ثالث استفاده می‌کنند که ممکن است آنها از کوکی استفاده کنند.

جهت مشاهده مشخصات و خرید سوئیچ شبکه سیسکو کلیک کنید.

انواع کوکی‌ها

تمامی کوکی‌هایی که توسط دامنه دیگری به جز دامنه ای که در حال بازدید از آن هستید ایجاد می شوند، کوکی شخص ثالث هستند. مانند تبلیغات و …کوکی‌های شبکه‌های اجتماعی. یکی ازکارهای معمول این کوکی‌ها ردیابی استفاده شما از صفحات وب باهدف ارسال تبلیغات یا بازاریابی است.این نوع کوکی‌ها می‌توانند موقت یا ماندگارباشند،همچنین ممکن است بدون اجازه‌ی شما اجازه‌ی دسترسی به اطلاعات شخصی قابل شناسایی شمارا برای اهداف خودشان فراهم کنند. پس کوکی‌های شخص ثالث خطرناک هستندوباید پاک شوند.می‌توان به صورت کلی کوکی‌های شخص ثالث مسدود کرد. فرآیند انجام این کار در مرورگرهای مختلف متفاوت است.

اکثر کوکی‌ها تنها برای تشخیص شما و حفظ زمان ورود شما به سایت استفاده می‌شود یعنی رمز عبور شما در کوکی‌ ذخیره نمی‌شود و تنها در آن نام کاربری اختصاصی که وب‌سایت آن را می‌شناسد در کوکی‌ها ذخیره می‌شود. همچنین لازم به ذکر است که اطلاعات موجود در کوکی‌ها تنها در اختیار خود وب‌سایتی است که از آن بازدید کردیدشما و وب سایت های دیگر نمی توانند از آن استفاده کنند.

از نگاهی دیگرکوکی ها به دو دسته کوکی موقت «session cookies» و کوکی دائمی «persistent Cookies» تقسیم می‌شوند. کوکی‌های موقت تا وقتی کاربر در حال بازدید از سایت است کاربرد دارند و با بستن سایت منقضی می‌شوند. اما کوکی‌های دائمی تمامی دفعاتی که به سایتی مراجعه کنید باقی می مانند و تا زمان تاریخ انقضاء همچنان قابل استفاده هستند. البته برخی کوکی‌ها پس از انقضا نیز می‌توانند توسط وب‌سایت ها بروزرسانی شوند و بارها مورد استفاده قرار گیرند.

آیا کوکی می‌تواند مضر باشد؟

کوکی‌ها یک فایل متنی ساده هستند، نه امکان اجرای آن‌ها وجود دارد و نه حتما می‌توانند به دیگر اطلاعات ذخیره‌ شده‌ی کاربر دسترسی داشته باشند.

از کوکی‌ها برای پخش تبلیغات اسپم یا تبلیغات پاپ‌آپ ، ردیابی کاربر استفاده می شود و یعنی آن‌ حاوی هیچ تبلیغی نیستند.

پس کوکی‌ها به خودی خود نه تنها مضر یا خطرناک نیستند بلکه برای استفاده از امکانات سایت‌ها ضروری بوده و در تجربه‌ی کاربری تاثیر محسوسی دارند.

توجه کنید حتی با غیرفعال کردن کوکی‌های مربوط به سرویس‌های تبلیغاتی باز هم آن‌ها قادرند بخش بزرگی از اطلاعات مورد نیاز خود را بدست آورند. کوکی ها ترکیبی از آدرس IP بازدیدکننده، نسخه‌ی مرورگر، موقعیت جغرافیایی و … را در اختیار دارند و حذف کوکی‌ها تنها بخشی از اطلاعات آن ها را حذف می‌کند و مانع عملکرد آن‌ها نمی‌شود.

ویروس‌ها یا بدافزارها می‌توانند درون کوکی‌ها را بخوانند؟

تصور غلط دیگری که درباره‌ی کوکی‌ها وجود دارد این است که اگر دستگاه شما ویروسی شود، ویروس‌ها می‌توانند درون کوکی‌ها را بخوانند و به اطلاعات کاربر دست یابند. وقتی کامپیوتر شما دچار ویروس می شود، بیشتر از آنکه نگران سرقت اطلاعات موجود در کوکی‌ها باشید باید نگران دیگر اطلاعات ذخیره شده خود در کامپیوتر باشید. با همه این ها ویروس‌ها می‌توانند به اطلاعات درون کوکی‌ها را دست یابند، اما اگر رمز عبوری در کوکی‌ها ذخیره شده باشد کسی نمی‌تواند به رمز عبور شما دسترسی پیدا کند.

کوکی‌ها برای ورود به اکثر سایت‌ها ضروری هستند.

اکثر وب‌سایت‌های دنیا برای ورود کاربر به سایت به کوکی نیاز دارند و اگر کوکی‌ها را غیرفعال کنید، امکان ورود به سایت وجود نخواهد داشت. البته برخی از فروشگاه‌های اینترنتی، (Token) مربوط به هر کاربر را در آدرس URL ذخیره می‌کنند که این کوکی‌ها first-Party هستند چون متعلق به همان وب‌سایتی هستند که در حال بازدید از آنید.